Rząd Australii jest zaniepokojony podpisaniem przez Chiny i Wyspy Salomona nowej umowy o bezpieczeństwie. Minister spraw zagranicznych Marise Payne oskarża oba kraje o potajemne negocjowanie porozumienia, argumentując, że może ono naruszyć stabilność w regionie. Władze Australii wyraziły głębokie rozczarowanie, gdyż informację o oficjalnym podpisaniu umowy między państwami Chiny ogłosiły dopiero we wtorek 19 kwietnia 2022 r. Rządzący zapowiedzieli również, że będą szukać dalszych wyjaśnień w kwestii warunków postanowienia oraz jego konsekwencji dla regionu Pacyfiku.
Zarówno minister spraw zagranicznych Marise Payne, jak i minister ds. Pacyfiku Zed Seselja zadeklarowali, że będą stanowczo zachęcać Wyspy Salomona do zaangażowania się w dialog i wyjaśnienia. Ministrowie stwierdzili, że w pierwszej kolejności kwestie bezpieczeństwa należy omawiać między państwami Pacyfiku. Dlatego też tydzień wcześniej Seselja odwiedził premiera Wysp Salomona Manasseha Sogavare, aby poprosić o ponowne rozważenie niepodpisania porozumienia. Ostatecznie wysiłki ministra nie zdołały zapobiec zawarciu paktu między państwami. W związku z tym rzeczniczka Partii Pracy Penny Wong oskarżyła premiera Australii o zbyt wolne działanie w sprawie, która miała tak ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa regionalnego. Wong uważa, że mimo wielu trudnych rozmów dotyczących nowego porozumienia region stał się mniej bezpieczny.
Pierwsze wzmianki o nowym pakcie pojawiły się 31 marca 2022 r. Rząd Wysp Salomona poinformował, że urzędnicy z obu krajów zaproponowali poszczególne elementy umowy bezpieczeństwa z Chinami, która zostanie podpisana w późniejszym terminie. W oświadczeniu wydanym przez jednostkę ds. komunikacji rządu Wysp Salomona napisano: „Projekt umowy zostanie uporządkowany i będzie czekał na podpisy ministrów spraw zagranicznych obu krajów”[1].
Rzecznik chińskiego ministerstwa spraw zagranicznych Wang Wenbin powiedział we wtorek 19 kwietnia 2022 r., że pakt został podpisany przez ministra spraw zagranicznych Chin Wang Yi i ministra spraw zagranicznych Wysp Salomona Jeremiaha Manele. Dodatkowo ambasada Chin w Honiarze potwierdziła, że porozumienie zostało zawarte.
Rząd Australii jest wyraźnie zaniepokojony faktem, że szczegóły umowy nie zostały oficjalnie ujawnione. Dodatkowo wstępna wersja umowy, upubliczniona w zeszłym miesiącu, wywołała falę szoku. Zgodnie z projektem uzbrojona chińska policja mogłaby zostać rozmieszczona na prośbę Wysp Salomona w celu utrzymania „porządku społecznego”. Budzi to obawy Australii, Stanów Zjednoczonych i Nowej Zelandii dotyczące rosnących wpływów Chin na Pacyfik. Według Departamentu Stanu USA pakt otworzy drzwi do rozmieszczania sił zbrojnych Państwa Środka na Wyspach Salomona[2]. Zareagował również Biały Dom, który poinformował, że delegacja wysokiego szczebla – w tym koordynator regionu Indo-Pacyfik Kurt Campbell – uda się do Honiary, aby omówić kwestie ponownego otwarcia ambasady USA.
Głos w sprawie zabrał przewodniczący komisji ds. rachunków publicznych Douglas Ete, który poinformował, że chińscy urzędnicy przybędą w połowie maja, aby podpisać wielostronne umowy i współpracę z rządem Wysp Salomona. Według Ete wizyta zacieśni współpracę obu państw w zakresie handlu, edukacji i rybołówstwa. Z kolei premier Sogavare zapewnia, że nie pozwoli on Chinom na zbudowanie bazy wojskowej[3].
[1] D. Hurst, Security agreement with China ‘initialled’ by both countries, Solomon Islands says, theguardian.com, 31.03.2022, https://www.theguardian.com/world/2022/mar/31/security-agreement-with-china-initialled-by-both-countries-solomon-islands-says, 19.04.2022.
[2] B. Birtles, China and Solomon Islands sign security pact, Beijing says it is 'not directed at any third party’ amid Pacific influence fears, abc.net.au, 19.04.2022, https://www.abc.net.au/news/2022-04-19/china-and-solomon-islands-sign-security-pact-says-chinese-foreig/101000530, 19.04.2022.
[3] D. Hurst, Australia ‘deeply disappointed’ by signing of Solomon Islands’ security pact with China, theguardian.com, 19.04.2022, https://www.theguardian.com/australia-news/2022/apr/19/china-and-solomon-islands-sign-security-deal-chinese-foreign-ministry-says?fbclid=IwAR2LN9cTCGYlzidWZeAVVUCJP2Xriccgr31pCUzYjhRnmtd1P9LqcpZXgaY, 19.04.2022.
