Dostawy żywności dla Afryki w cieniu wojny w Ukrainie

Trwająca w Ukrainie wojna rodzi konsekwencje w najodleglejszych zakątkach świata. Eskalacja tego konfliktu nie ogranicza się do państw w nim uczestniczących, ale wpływa także na kraje z nimi sąsiadujące, sprzymierzone oraz od nich uzależnione. Wzrost cen żywności okazał się jednym z rezultatów, które odbiło się echem na całym świecie^[1]L. Elliot, War in Ukraine could lead to food riots in poor countries, warns WTO boss, „The Guardian”, 24.03.2022, … Continue reading.

Jak przewiduje przewodnicząca WTO^[2]World Trade Organization – Światowa Organizacja Handlu.Ngozi Okonjo-Iweala, rozwój konfliktu mógłby zainicjować głód, a wraz z nim zamieszki w ubogich państwach. W wywiadzie dla „The Guardian” dyrektor generalna WTO wyraziła obawy związane z możliwymi konsekwencjami inwazji Rosji na Ukrainę. Jej szczególne zmartwienie dotyczy zależności wielu państw afrykańskich od rejonu Morza Czarnego w kwestii dostaw żywności. Ngozi sądzi, że to „biedni ludzie zamieszkujący biedne kraje” ucierpią najbardziej, ponieważ żywność i energia są dwoma najistotniejszymi elementami w koszu konsumpcyjnym ubogich na całym świecie^[3]L. Elliot, War in Ukraine….

Aż 35 państw afrykańskich jest zależnych od dostaw znad Morza Czarnego – Rosja i Ukraina dostarczają bowiem 24% globalnej podaży pszenicy. Z analizy WTO światowego kryzysu żywnościowego w latach 2010-2012 wynika, że gromadzenie żywności odpowiada za 40% wzrostu jej cen. Obecnie jedynie 12 państw zaostrzyło politykę handlu żywności (w tym Egipt, El Salvador oraz Kambodża), mimo tego Ngozi uprzedza państwa przodujące w produkcji żywności przed kumulowaniem zapasów celem uniknięcia sytuacji sprzed dekady oraz z okresu początków pandemii koronawirusa, kiedy bogate państwa zapewniały sobie większość szczepionek^[4]Tamże..

Dodatkowym problemem związanym z trwającym w Ukrainie konfliktem będzie opóźnienie pory siewu ze względu na ograniczenie dostaw nawozów. Do tej pory Ukraina dostarczała połowę zasobów pszenicy dla Światowego Programu Żywieniowego^[5]World Food Programme – agencja powstała z ramienia ONZ., zapewniającego zabezpieczenie dla państw w wypadku rozwoju konfliktu, katastrofy naturalnej czy głodu. Jeżeli ten negatywny wpływ nie da o sobie znać w tym roku, z pewnością nadejdzie w przyszłym^[6]Tamże..

Zarówno Rosja, jak i Ukraina wchodzą w skład 164 państw WTO – organizacji zrodzonej z idei handlu jako drogi do pokoju i dobrobytu. Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Kanada oraz 27 państw Unii Europejskiej pozbawiło Rosję statusu największego uprzywilejowania^[7]MFN – Most Favoured Nation; pojęcie dotyczące międzypaństwowej wymiany towarowej. Jest to określenie traktatowego zobowiązania stosowanego w międzynarodowych stosunkach handlowych. Państwo … Continue reading, czyli klauzuli WTO, która narzucałaby również innym państwom członkowskim nałożenie sankcji na agresora. Nie rozważa się jednak wykluczenia Rosji z organizacji, gdyż ten proces mógłby okazać się zbyt skomplikowany ze względu na konieczność zatwierdzenia decyzji przez 75% państw członkowskich (124 kraje)^[8]Tamże..