Przemysł jubilerski a rosyjskie diamenty

Coraz więcej sankcji nakładanych jest na Rosję, jej reprezentantów i sprzymierzeńców^[1]T. McClure, Jewellery industry accused of silence over Russian diamonds, „The Guardian”, 19.03.2022, … Continue reading. Jednak żadne z dotychczas wprowadzonych nie obejmują przepływu klejnotów z Federacji Rosyjskiej przez Indie. Rosyjskie kopalnie diamentów stanowią fundament tego przemysłu – jako największy producent diamentów wytwarzają aż 30% światowego rynku. Jak wiadomo, Stany Zjednoczone zakazały importu takich dóbr, jak wódka, owoce morza i diamenty, jednak mocarstwu udało się znaleźć sposób na obejście tych ograniczeń. W związku z rozwojem konfliktu w Ukrainie w branży jubilerskiej zrodziło się pytanie: utrzymywać czy ograniczyć stosunki z rosyjskimi firmami?

Warto zauważyć, że ten sektor kontrolowany jest przez państwo, a sankcje nałożone przez Stany Zjednoczone nie będą miały znaczącego wpływu na przepływ diamentów Alrosy^[2]Alrosa to rosyjska grupa skupiająca przedsiębiorstwa zajmujące się poszukiwaniem złóż, wydobyciem, obróbką i sprzedażą diamentów. Kopalnie znajdują się w zachodniej Jakucji oraz … Continue reading na zachód. Ponad 90% diamentów wydobytych na terenie całego świata szlifowanych jest w Indiach, gdzie trafiają również te wydobywane przez Rosjan. Oszlifowane diamenty mogą być importowane jako produkt indyjski, nie rosyjski – w taki sposób omija się sankcje nałożone na ten sektor.

Niemal wszystkie rosyjskie diamenty pochodzą z Alrosy, zatem trzecia część udziałów należy bezpośrednio do państwa, kolejna – do regionalnych rządów: republiki Jakucji oraz jej administracji, gdzie znajduje się wiele kopalń. Stroną czerpiącą resztę zysków jest ściśle powiązane z Kremlem kierownictwo korporacyjne Alrosy, a sankcje Stanów Zjednoczonych dotyczą szczególnie dyrektora naczelnego, Sergeia Ivanova, syna Sergeia Borisovicha Ivanova – bliskiego sprzymierzeńca prezydenta, byłego ministra obrony oraz generała pułkownika KGB i szefa sztabu Putina. W 2021 r. firma odnotowała przychód sięgający 91 mld rubli (około 943 mln dolarów) przy sprzedaży wynoszącej 4,16 mld dolarów w 2021 r. Ponadto Rosja posiada ogromne zapasy diamentów Gokhran, wykorzystywane od 1996 r. w celu stabilizacji rynku – państwo odkupuje ich nadmiar i sprzedaje podczas niedoborów. Ilość tych zasobów objęta jest tajemnicą państwową.

Kwestia ograniczenia przepływu diamentów z Rosji na zachód zostanie rozstrzygnięta przez sektor prywatny. Poszczególne firmy współpracujące z Alrosą będą musiały zadecydować o kontynuacji stosunków lub ich zawieszeniu. Rosyjski dostawca stał się kluczowym źródłem klejnotów, dlatego wiele firm jubilerskich nie komentuje zachodzących na wschodzie wydarzeń. Alrosa, chcąc chronić swoich klientów, zlikwidowało dostęp do informacji o nich na swojej stronie internetowej. Dostępne są natomiast listy z archiwizowanych wersji strony, na których pośród ponad 60 firm widnieją tacy giganci jubilerscy, jak Signet Jewellers, Leo Schachter i kultowa luksusowa marka Tiffany&Co. Mniejsza marka – Brilliant Earth – wobec zaistniałej sytuacji postanowiła zaprzestać sprzedaży rosyjskich diamentów, jednak bardziej znaczące zakłady powstrzymują się od publicznych wypowiedzi. Stanowcza reakcja sektora prywatnego mogłaby mieć w tej kwestii ogromny wpływ, niemniej jednak w tym przypadku milczenie również nie pozostaje bez znaczenia.