Opracował: Wojciech Bednarz^[1]Materiał opracowany we współpracy ze studentami kierunku Analityka Bezpieczeństwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Gnieźnie.
Pod koniec października 2020 r. po wielu miesiącach negocjacji Sudan i Stany Zjednoczone podpisały porozumienie o wykreśleniu Sudanu z listy Państwowych Sponsorów Terroryzmu (State Sponsors of Terrorism, SST). Poza obecnością na liście sponsorów terroryzmu na Sudan zostały nałożone sankcje gospodarcze, które skutkowały brakiem zainteresowania inwestycjami w tym kraju ze strony zagranicznych inwestorów. Obecna sytuacja niewątpliwie przyczyni się do stabilizacji kraju. Gospodarka sudańska otrzymała w 2011 r. poważny cios: gdy Sudan Południowy uzyskał niepodległość, Sudan stracił trzy czwarte przychodu z wydobycia ropy^[2]Sudan, US sign agreement to restore sovereign immunity, 31.10.2020, … Continue reading.

Stany Zjednoczone umieściły Sudan na liście państw wspierających terroryzm w 1993 r., cztery lata po przejęciu władzy przez Omara al-Baszira, oskarżając jego rząd o wspieranie terroryzmu poprzez udzielanie schronienia przywódcy Al-Kaidy Osamie bin Ladenowi. Waszyngton oskarżył władze Sudanu o udzielanie wsparcia logistycznego i finansowego Al-Kaidzie i pomoc w zbombardowaniu ambasad USA w Dar es Salaam w Tanzanii i Nairobi w Kenii w 1998 r., a także o zaatakowanie USS Cole u wybrzeży Adenu w 2000 r. Nałożono wtedy kompleksowe sankcje gospodarcze i handlowe na Sudan, które zostały nieznacznie złagodzone przez byłego prezydenta USA Baracka Obamę podczas jego ostatnich tygodni urzędowania w 2017 r^[3]Tamże..

30 października 2020 r. sudańskie ministerstwo sprawiedliwości oświadczyło, że porozumienie rozstrzygnie sprawy wniesione przeciwko Sudanowi przed sądami amerykańskimi. Sudan zgodził się zapłacić 335 mln dolarów odszkodowania na rzecz rodzin ofiar zamachów zaatakowanych ambasad. Prezydent USA Donald Trump napisał na Twitterze: „Nowy rząd Sudanu, który robi ogromne postępy, zgodził się zapłacić 335 milionów dolarów ofiarom terroru i ich rodzinom w USA. Po zdeponowaniu pieniędzy usunę Sudan z listy Państwowych Sponsorów Terroryzmu”^[4]Tamże..

Fot. iStock by Getty Images. Peter Hermes Furian

Premier Sudanu Abdalla Hamdok odpowiedział prezydentowi Trumpowi również na Twitterze: „Z niecierpliwością czekamy na oficjalne zawiadomienie Kongresu, cofające uznanie Sudanu za państwowego sponsora terroryzmu, które kosztowało Sudan zbyt dużo”^[5]Tamże..

Podpisanie umowy między Stanami Zjednoczonymi a Sudanem skutkuje także podpisaniem porozumienia Sudanu z Izraelem, co niewątpliwie było jednym z warunków zniesienia sankcji na Sudan. Sudan pozostający technicznie w stanie wojny z Izraelem od dziesięcioleci, 23 października 2020 r. stał się trzecim krajem arabskim po Zjednoczonych Emiratach Arabskich i Bahrajnie, który normalizuje swoje stosunki z Izraelem. Chociaż porozumienie wymaga jeszcze zatwierdzenia przez dotychczas utworzoną radę ustawodawczą Sudanu, nie zostało ono przyjęte z zadowoleniem przez sudańskie partie polityczne. Były premier Sudanu Sadiq al-Mahdi razem z sudańską partią Baasha i partią Kongresu Ludowego stwierdziły, że rząd nie został wybrany, a zatem nie jest upoważniony do normalizacji stosunków z Izraelem. Oświadczenie partii brzmi: „Nasz naród będzie przestrzegał swojej historycznej pozycji i będzie pracował na szerokim froncie, aby oprzeć się normalizacji i utrzymać nasze poparcie dla narodu palestyńskiego, aby mógł on uzyskać wszystkie swoje uzasadnione prawa”. Przeciwnicy porozumienia ogłosili, że będą tworzyć przeciwko niemu front opozycyjny. Dziesiątki Sudańczyków wyszło na ulice, by pokazać swój sprzeciw dla normalizacji stosunków z Izraelem. Tłum skandował: „Bez pokoju, bez negocjacji, bez pojednania z okupantem”^[6]Opracowano na podstawie: ‘Ignition of new war:’ Sudan political parties reject Israel deal, “Al Jazeera”, 24.10.2020, … Continue reading.