Wybory w Burkina Faso w cieniu wojny

Opracował: Dominik Wilczyński^[1]Materiał zrealizowany wspólnie ze studentami kierunku Analityka Bezpieczeństwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Gnieźnie., 1.02.2021
Burkina Faso, jedno z najbiedniejszych państw świata, zmaga się ze zbrojną kampanią islamistów, która pochłonęła lub zmusiła do opuszczenia swoich domów tysiące ludzi. W tych warunkach, 22 listopada 2020 r. odbyły się wybory prezydenckie. Do wyścigu o fotel prezydenta wystartowało 13 reprezentantów^[2]Election présidentielle au Burkina Faso: qui sont les 13 candidats? „bbc.com”,17.11.2020,https://www.bbc.com/afrique/region-40758165, 2.12.2020. partii krajowych oraz kandydat niezależny, dr Claude Aimé Tassembedo^[3]Willy SAGBE, 10 infos sur un candidat: Claude Aimé Tassembedo, „burkina24.com”, 2.11.2020, https://www.burkina24.com/2020/11/02/10-infos-sur-un-candidat-claude-aime-tassembedo/, 18.01.2021..

Setki tysięcy osób zostały jednak pozbawione możliwości oddania głosu w wyborach. Ze względów bezpieczeństwa komisja wyborcza nie była w stanie przeprowadzić rejestracji wyborców w ponad 17% dystryktów w kraju. Zamkniętych zostało prawie 3 tys. lokali wyborczych, co w konswekwencji uniemożliwiło oddanie głosu przez ok. 350 tys. osób. Niektóre lokale wyborcze musiały zostać zamknięte przed czasem ze względów bezpieczeństwa. Oznacza to, że głosowanie nie odbyło się na obszarach bezpośrednio objętych przemocą, co może być postrzegane jako zwycięstwo ugrupowań zbrojnych. Obserwatorzy wyborów z Burkina Faso w swoich wypowiedziach twierdzili, że te wybory są sprawdzianem dla młodej demokracji w kraju, która boryka się z rosnącą falą ataków, przemocy i zastraszania oraz pokazują, jaka naprawdę jest kontrola władz nad państwem^[4]Burkina Faso counts votes after threat of violence disrupts polls, „Al Jazeera”, 23.11.2020, … Continue reading.

Zarówno grupy powiązane z Państwem Islamskim (ISIS), jak i Al Kaidą groziły obcinaniem palców pomalowanych atramentem^[5]W ten sposób oznacza się osoby, które oddały już głos w wyborach.. Wśród społeczeństwa powszechny więc był strach przed realnymi atakami grup zbrojnych. Ponadto w listopadzie 2020 r. doszło do jednego z najbardziej tragicznych ataków na wojsko w ciągu ostatnich pięciu lat. W wyniku zasadzki przeprowdzonej przez ISIS na północy kraju zginęło 14 żołnierzy Burkina Faso^[6]Burkina Faso holds elections amid fear of attacks, „Al Jazeera”, 22.11.2020, https://www.aljazeera.com/news/2020/11/22/polls-open-in-burkina-faso-for-election-marred-by-violence, 2.12.2020,.

Zwycięzcą wyborów został ponownie Roch Marc Christian Kabore, który w poprzednich wyborach prezydenckich w 2015 r. otrzymał 53,5% głosów, co zaważyło na jego wygranej już w pierwszej turze. Wtedy w wyniku masowych protestów poprzedni prezydent Blaise Compaoré został zmuszony do oddania władzy po 27 latach jej sprawowania^[7]Kaboré im ersten Durchgang zum Präsidenten gewählt, „Zeit.de“, 1.12.2020, https://www.zeit.de/politik/ausland/2015-12/burkina-faso-wahl-roch-marc-christian-kabore, 2.12.2020..

Roch Kaboré, założyciel Ludowego Ruchu na rzecz Postępu^[8]Strona internetowa Ludowego Ruchu na rzecz Postępu, https://mpp.bf/fr/., uzyskał w wyborach prawie 58% głosów i ponownie zwyciężył w pierwszej turze. Kolejne miejsca zdobyli: Eddie Komboigo, szef Kongresu na rzecz Demokracji i Postępu^[9]Strona internetowa kandydata Kongresu na rzecz Demokracji i Postępu, http://eddie2020.bf/., otrzymując 15% i Zephirin Diabre z Unii na Rzecz Postępu i Zmian^[10]Strona internetowa Unii na rzecz postępu i zmian, https://www.upcburkina.org/., uzyskując ok. 12%. Frekwencja wyborcza wyniosła 50%. Kaboré uzyskał 1,6 mln głosów z 3 mln wszystkich oddanych. Według niektórych analityków spodziewano się ostrzejszej rywalizacji, argumentując, że prezydentowi w trakcie pierwszej tury nie udało się powstrzymać grup zbrojnych i przemocy na tle etnicznym w Burkinie Faso^[11]Burkina Faso: Preliminary election results hand victory to Kabore, „Al Jazeera”, 26.11.2020, … Continue reading.

Co myślą o kwestiach bezpieczeństwa sami mieszkańcy? Okazuje się, że biorą sprawy w swoje ręce. W Nioko 1, dzielnicy Wagadugu, czyli stolicy Burkina Faso, lokalna milicja obywatelska Koglweogo pod wodzą Jeana Kabore odzyskała np. 20 skradzionych motorowerów, a następnie zwróciła je właścicielom. Przez sześć lat działalności udało im się zapewnić większe bezpieczeństwo – twierdzi przewodniczący Koglweogo. Nie wszystkim jednak takie rozwiązanie się podoba. Według Issa’owi Diallo, który jest przewodniczącym krajowej komisji języka Fulani^[12]Język Fula, https://www.britannica.com/topic/Fula-language., jego ludzie boją się działalności samozwańczych milicji. Zarzuca grupom bezprawną działalność oraz brutalność wobec innych grup etnicznych^[13]K. Gänsler, Burkina Faso braces for election results, ,,DW”, 24.11.2020, https://www.dw.com/en/burkina-faso-braces-for-election-results/a-55710713, 2.12.2020..