Korsyka – francuska wyspa otulona wodami Morza Śródziemnego – przyciąga turystów z całego świata. Nazywana „wyspą piękna” ze względu na jej walory przyrodnicze: dzikie plaże, strome szczyty, zachwycające dech w piersiach krajobrazy. Znana jako miejsce narodzin Napoleona Bonaparte, działalności Pasqualego Paoliego oraz organizacji separatystycznych walczących o niepodległość Korsyki. Jednak w ostatnim czasie wyspa jest świadkiem gwałtownych demonstracji, wywołanych po ataku na Yvana Colonnę. Brutalne zamieszki spowodowały zmianę narracji Paryża, który wcześniej zbywał korsykańskich polityków dążących do zwiększenia autonomii wsypy. Czy chęć nadania większych uprawnień Korsyce jest prawdziwa, czy to tylko kolejna obietnica przedwyborcza? Kim jest człowiek, którego próba zabójstwa wywołała demonstracje na wyspie Napoleona?

2 marca 2022 r. we francuskim więzieniu Arles na południu Francji doszło do próby zabójstwa Yvana Colonny – korsykańskiego nacjonalisty, który w 1998 r. wraz z dwoma innymi osobami zabił wysokiej rangi urzędnika regionalnego Claude’a Érignaca. Motywem czynu sprzed 24 lat była chęć rozpalenia zrywu narodowościowego i dalsza walka o niepodległość Korsyki, jednak skutek okazał się odwrotny do zamierzonego i po 1503 dniach obławy zabójca Érignaca został zatrzymany w małej górskiej chacie w zachodniej części wyspy^[1]A. Wolska, Francja: Zamieszki na Korsyce po tym jak korsykański nacjonalista został raniony w więzieniu, „Euroactiv”, 10.03.2022, … Continue reading. Do obecnego ataku na więźnia miało dojść w strefie ćwiczeń, gdzie Franck Elong Abe próbował zabić Colonna poprzez uduszenie torbą. Napastnik przyznał się, oświadczając, że został sprowokowany poprzez „bluźnierstwa” wygłaszane przez ofiarę. Franck Elong Abe odsiaduje wyrok dziewięciu lat pozbawienia wolności za planowanie ataków terrorystycznych o podłożu dżihadystycznym^[2]A. Chrisafis, France may offer Corsica ‘autonomy’ as it struggles to quell protests, „The Guardian”, 16.03.2022, … Continue reading. Colonna w stanie śpiączki znajduje się w szpitalu w Marsylii, jego stan zdrowia określa się jako bardzo ciężki^[3]B. Dodman, Prison attack on Corsican nationalist reopens old wounds on restive French Island, „France24”, 11.03.2022, … Continue reading.

Część Korsykan postrzega Colonnę jako bohatera walczącego o niepodległość wyspy, dlatego jego pobicie wywołało demonstracje, które szybko przerodziły się w brutalne zamieszki i starcia z siłami bezpieczeństwa. Protestujący atakowali kijami, kamieniami, butelkami i koktajlami Mołotowa, napadali na komisariaty policji i budynki administracji publicznej, wdarli się również do sądu w Ajaccio (stolicy wyspy) i wzniecili w nim pożar^[4]A. Wolska, Francja, Zamieszki na Korsyce….. W Ajaccio splądrowano także bank położony na placu imienia Érignaca, a pracownicy portu odmówili zakotwiczenia promu przewożącego francuskich żandarmów. Policjanci odpowiedzieli armatkami wodnymi, gazem łzawiącym i grantami hukowymi. W mieście Corte (dawnej stolicy wyspy) również doszło do starć z policją. Demonstranci dokonywali aktów wandalizmu poprzez palenie francuskich flag oraz niszczenie samochodów posiadających numery rejestracyjne z Francji kontynentalnej^[5]B. Doman, Prison attack on Corsican nationalist reopens….. 13 marca 2022 r. w mieście Bastii doszło do największych zamieszek, które trwają na wyspie od tygodni. Szacuje się, że w ten dzień na ulice miasta wyszło 7-10 tys. osób. Spośród nich 102 osoby zostały ranne, w tym 77 funkcjonariuszy^[6]A. Chrisafis, France may offer Corsica ‘autonomy’…. Policjanci na akty agresji odpowiedzieli armatkami wodnymi, gazem łzawiącym i grantami hukowymi^[7]A. Wolska, Francja, Zamieszki na Korsyce….

Demonstranci obwiniają francuskie władze o ignorowanie próśb więźnia o przeniesienie, który miał być zastraszany i otrzymywać groźby od innych współwięźniów. Korsykańscy nacjonaliści od dawna domagają się, aby osoby skazane za tzw. antyfrancuskie działania na Korsyce odbywały karę więzienia na rodzinnej wyspie^[8]A. Wolska, Francja: Zamieszki na Korsyce….. Przeniesienie Colonny było dotychczas niemożliwe ze względu na jego status „więźnia specjalnego” i „nieodpowiednie” warunki w korsykańskim więzieniu. Ostatecznie premier Francji Jean Castex postanowił usunąć Colonnowi ten status, aby załagodzić napięcie, jakie powstało na Korsyce^[9]Clashes in Corsica after prison attack on nationalist figure, „The Guardian”, 10.03.2022, … Continue reading. Status „więźniów specjalnych” cofnięto także dwóm innym korsykańskim więźniom – tj. Pierre’owi Alessandri i Alainowi Ferrandi^[10]La justice annonce une suspension de peine pour Yvan Colonna, „Corse Matin”, 17.03.2022, https://www.corsematin.com/articles/la-justice-annonce-une-suspension-de-peine-pour-yvan-colonna-124223, … Continue reading, którzy byli współwinni zabicia Claude’a Érignaca w 1998 r. Decyzja premiera pozwala Alessandri i Ferrandi na odbycie kary pozbawienia wolności w korsykańskim więzieniu, jednak gest ten nie przyniósł jednak zamierzonych rezultatów i demonstracje oraz zamieszki na Korsyce trwały dalej^[11]Clashes in Corsica after prison attack on….. 17 marca 2022 r. sąd odpowiedzialny za wydawanie wyroków antyterrorystycznych zadecydował o zawieszeniu kary dla Yvana Colonny „z powodów medycznych” (we francuskim prawie istnieje taka możliwość w przypadku rokowań zagrażających życiu więźnia). Tym samym Colonna nie znajduje się już pod kontrolą sądową i administracją więzienną, co ułatwia wizyty krewnym^[12]La justice annonce une suspension….

Francja, aby zapobiec dalszym zamieszkom na Korsyce, zaoferowała zwiększenie autonomii na wyspie. Minister spraw wewnętrznych Gérald Darmanin potwierdził te doniesienia. Jednak warunkiem do podjęcia rozmów jest zaprzestanie przemocy, która trwa od kilkunastu dni^[13]A. Chrisafis, France may offer Corsica ‘autonomy’ as…. Posunięcie Emmanuela Macrona w sprawie wszczęcia rozmów o zwiększenia autonomii Korsyce zbiega się w czasie z wyścigiem o urząd prezydencki we Francji. Pierwsza tura wyborów we Francji ma się odbyć 10 kwietnia 2022 r. Valérie Pécresse – konserwatywna kandydatka startująca z ramienia partii Les Républicains – oskarżyła obecnego prezydenta Francji o „uleganie przemocy”, natomiast skrajnie prawicowa rywalka Marie Le Pen – o „cyniczny klientelizm”. Le Pen wyraziła swoje poglądy na temat Korsyki w słowach: „Korsyka musi pozostać francuska”. Korsykanie otrzymali poparcie dla autonomii nie tylko od Macrona, ale również od kandydata Partii Zielonych (Greens/European Free Alliance, G/EFA) Yannicka Jadota^[14]J. Vasina, French government floats Corsican ‘autonomy’ as unrest jolts election campaign, „France24”, 16.03.2022, … Continue reading. Przypomnijmy, że w 2018 r. Emmanuel Macron odrzucił kilka postulatów wystosowanych przez korsykańskich nacjonalistów w sprawie zwiększenia autonomii Korsyki, dotyczących m.in.: uznania języka korsykańskiego (stosowanego na co dzień przez mieszkańców wyspy) za urzędowy, przyznania Korsykanom specjalnego statusu umożliwiającego pierwszeństwo w zakupie ziemi i nieruchomości na wyspie, udzielenia amnestii dla osób skazanych za tzw. antyfrancuskie działania na Korsyce^[15]M. Strzałkowski, Emmanuel Macron odrzucił główne żądania nacjonalistów z Korsyki, „Euroactiv”, 8.03.2018, … Continue reading. Front Narodowy Wyzwolenia Korsyki (Front de Libération Nationale de la Corse, FLNC) zapowiedział, że jeżeli Francja nie spełni składanych od dawna obietnic i będzie dalej ignorowała żądania Korsykan, to niewykluczone, że korsykańscy separatyści wznowią działalność. FLNC przez cztery dekady, aż do 2014 r., był odpowiedzialny za ponad 10 tys. zamachów wymierzonych głównie we francuską administrację na wyspie. W wyniku tej działalności zginęło 40 osób^[16]J. Vasina, French government floats Corsican ‘autonomy’ as….

Przypomnijmy, że Korsyka tylko raz w swojej historii była niepodległym państwem. Stało się to po zrywie narodowym w 1755 r., w efekcie którego pokonano dotychczasowych kolonizatorów – Genueńczyków oraz doprowadzono do ustanowienia Republiki Korsykańskiej, trwającej pod wodzą generała Pasquala Poliego 14 lat. W 1768 r. Genueńczycy zrzekli się prawa do wyspy i sprzedali ją Francji, która kolejno najechała na Korsykę i uczyniła swoim terytorium^[17]Corsica, island and territorial collectivity France, „Britannica.com”, https://www.britannica.com/place/Corsica, 20.03.2022..Taki stan rzeczy trwa do dziś.

Jak na razie w światowych mediach brak jakichkolwiek doniesień o kolejnych demonstracjach i działaniach francuskiego rządu w sprawie zwiększenia autonomii Korsyce. Yvan Colonna jest dla Korsykan symbolem oporu wobec francuskiej dominacji. Wokół jego osoby utrzymywana jest aura męczennika. Śmierć Colonny spowodowałaby zwiększenie niezadowolenia na wyspie i ponowne uaktywnienie członków terrorystycznej organizacji FLNC, przy czym niewykluczone jest ponowne działania separatystyczne w celu zwiększenia autonomii obiecanej przez francuskie władze.